Νάσος Βαγενάς
Ελλάδα


Ο Νάσος Βαγενάς γεννήθηκε στη Δράμα, μια πόλη της βόρειας Ελλάδας, το 1945. Τελείωσε το δημοτικό σχολείο και τις τρεις πρώτες τάξεις του γυμνασίου εκεί, και το 1960 εγκαταστάθηκε στην Αθήνα. Σπούδασε φιλολογία στα Πανεπιστήμια Αθηνών (1963-1968), Ρώμης (1970-1972), Έσσεξ (1972-1973) και Καίμπριτζ, όπου (1974-1978) εκπόνησε διδακτορική διατριβή με θέμα την ποίηση και την ποιητική του Γιώργου Σεφέρη. Από το 1980 ως το 1991 διετέλεσε καθηγητής της Νεοελληνικής Φιλολογίας στο Πανεπιστήμιο Κρήτης, και από το 1992 είναι καθηγητής της Θεωρίας και Κριτικής της Λογοτεχνίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Εκτός από τα ποιητικά βιβλία του, ο Νάσος Βαγενάς έχει δημοσιεύσει πολλά βιβλία μελετών και δοκιμίων πάνω σε θέματα της λογοτεχνίας και της λογοτεχνικής κριτικής που τον έχουν αναδείξει σε έναν από τους σημαντικότερους σήμερα Έλληνες κριτικούς. Ένα από αυτά "Η ειρωνική γλώσσα", βραβεύτηκε με το Κρατικό Βραβείο Κριτικής το 1995. Το 2013 του απονεμήθηκε το βραβείο δοκιμίου του Ιδρύματος Κώστα και Ελένης Ουράνη της Ακαδημίας Αθηνών, για το σύνολο του δοκιμιακού έργου του. To 2017 του απονεμήθηκε το Μεγάλο Τιμητικό Βραβείο του περιοδικού "Αναγνώστης" [www.oanagnostis.gr], για το σύνολο του έργου του.

Εργογραφία:

Α. Ποίηση
- Πεδίον Άρεως, Διογένης, 1974
- Βιογραφία, Κέδρος, 1978
- Τα γόνατα της Ρωξάνης, Κέδρος, 1981
- Περιπλάνηση ενός μη ταξιδιώτη, Κέδρος, 1986
- Η πτώση του ιπτάμενου, Στιγμή, 1989, β΄εκδ. Παρουσία, 1997
- Βάρβαρες ωδές, Κέδρος, 1992
- Στέφανος, Κέδρος, 2004
- Στη νήσο των Μακάρων, Κέδρος, 2010
- Βιογραφία: Ποιήματα 1974-2014, Κέδρος, 2015
- Πανωραία, Κέδρος, 2016

Β. Πεζογραφία
- Η συντεχνία, Κέδρος, 1976

Γ. Δοκίμια
- Ο ποιητής και ο χορευτής: μια εξέταση για την ποιητική και την ποίηση του Σεφέρη, Κέδρος, 1979
- Ο λαβύρινθος της σιωπής: δοκίμιο για την ποίηση, Κέδρος,1982
- Η εσθήτα της θεάς: σημειώσεις για την ποίηση και την κριτική, Στιγμή, 1988
- Ποίηση και μετάφραση, Στιγμή, 1989
- Η ειρωνική γλώσσα: κριτικές μελέτες για τη νεοελληνική γραμματεία, Στιγμή, 1994
- Μεταμοντερνισμός και λογοτεχνία, Πόλις, 2002, β΄, επαυξημένη εκδ. Πόλις 2012
- Η παραμόρφωση του Καρυωτάκη, Ίνδικτος, 2005
- Κινούμενος στόχος, Πόλις, 2011
- Γκιόστρα, Μικρή Άρκτος, 2012
- Σημειώσεις από την αρχή του αιώνα, Πόλις, 2013.

Δ. Μεταφράσεις
- Μαξ Φρις, Ο Μπήντερμαν και οι εμπρηστές, Δωδώνη,1971
- Έντγκαρ Άλαν Πόε, Λίγεια, Στιγμή, 1996
- Richard Burns, Μαύρο φως, Τυπωθήτω, 2005
κ.ά.

Ε. Μεταφράσεις έργων του σε ξένες γλώσσες
Στα αγγλικά:
- Biography (μτφρ.Richard Burns), Lobby Press, Cambridge, 1978
- Biography and Other Poems (μτφρ. John Stathatos), Oxus Press, London, 1979
- The Perfect Order: Selected Poems 1974-2010 (επιμ. Richard Berengarten (Burns) & Paschalis Nikolaou, επιλογή μτφρ.), Anvil Press, London, 2011
Στα γερμανικά:
- Wanderung eines Nicht-Reisenden, (μτφρ. Alexandra Rassidakis), Romiosini, Cologne, 1997
Στα ολλανδικά:
- Biografie en audere (επιλογή από όλες τις συλλογές, μτφρ. Marko Fondse και Hero Howkerda), Het Grekse Eiland, Amsterdam, 1990
- Barbaarse Oden, μτφρ. Marko Fondse και Hero Hokwerda, Styx Publications, Groningen, 1997.
Στα ιταλικά:
- Vagabondagggi di un non viaggiatore (επιλογή από όλες τις συλλογές, μτφρ. Caterina Carpinato, Crocetti Editore, Milano, 1997.
Στα ρουμανικά:
- Ratacirile unui necalator (μτφρ. Victor Ivanovici), Seara, Bucharest, 1998.
- Ode Barbare (μτφρ. Valeriu Mardare), Omonia, Bucharest, 2001.
Στα σερβικά:
- Επιλογή ποιημάτων, μτφρ. Ivan Gadjanski και Ksenija Maricki Gadjanski, Rad, Belgrade, 2001.

(Φωτογραφία: Δημήτρης Τσουμπλέκας)

Βραβεία:
Premio Letterario Internazionale "Laudomia Bonanni" 2013
Βραβείο Ιδρύματος Κώστα & Ελένης Ουράνη Ακαδημίας Αθηνών 2013
Μεγάλο Τιμητικό Βραβείο για το Σύνολο του Έργου - Περιοδικό "www.oanagnostis.gr" 2017

Τίτλοι:
Συγγραφέας
Μετάφραση
Επιμέλεια
Εισήγηση
Ανθολόγος
Ευθύνη Σειράς
Κριτικές - Παρουσιάσεις:
Για την ποίηση του Δημήτρη Δασκαλόπουλου[ Δημήτρης Δασκαλόπουλος, Τα χρόνια που θά 'ρθουν: Ποιήματα 1958-2018 ]Περιοδικό "Νέα Εστία" τχ.1897Δεκέμβριος 2023
Κριτική από μνήμης[ Wislawa Szymborska, Η ζωή εδώ και τώρα ]"Το Βήμα" 28/10/2023
Ο Σεφέρης, ο Παύλου, η Κύπρος και το ανήκειν[ Σάββας Παύλου, Σεφέρης και Κύπρος ]"Το Ποντίκι" 10/8/2023
Η ανακάλυψητου πρώτου μοντερνιστή[ Βασίλης Π. Μεσολογγίτης, Ο κουρασμένος της ηδονής ]"Το Βήμα"/ "Βιβλία" 8/1/2023
Η λογοτεχνία στο πανεπιστήμιο[ Βενετία Αποστολίδου, Η λογοτεχνία στο πανεπιστήμιο ]"Το Βήμα" 10/7/2022
Ο Καρυωτάκης του Λορεντζάτου[ Κώστας Γ. Καρυωτάκης, Ποιήματα ]Περιοδικό "Πόρφυρας" τχ.177Ιανουάριος-Ιούνιος 2022
Ο Καρυωτάκης σήμερα[ Κώστας Γ. Καρυωτάκης, Τα ποιήματα 1913-1928 ]Περιοδικό "Πόρφυρας" τχ.177Ιανουάριος-Ιούνιος 2022
Μανόλης Χατζηγιακουμής, Ξεκινώντας από τον Σολωμό[ Μανόλης Κ. Χατζηγιακουμής, Νεοελληνικά φιλολογικά ανάλεκτα ]"The Athens Review of Books" τχ.139Μάιος 2022
Ένα σχόλιο για την «Έρημη γη»[ Ηλίας Λάγιος, Η έρημη γη ]Περιοδικό "Χάρτης" τχ.28Απρίλιος 2021
Χρήσεις του όρου «εθνικός ποιητής»[ Γιώργος Βελουδής, Ο Σολωμός των Ελλήνων ]"Το Βήμα" 9/1/2022
Χόρχε Λουίς Μπόρχες – Ένας ερωτευμένος ταξιδιώτης[ Jorge Luis Borges, Άτλας ]"The Athens Review of Books" τχ.130Ιούλιος-Αύγουστος 2021
Ο Κάλβος σήμερα[ Ανδρέας Κάλβος, Ανδρέας Κάλβος. Έργα ]"Το Βήμα"/ "Βιβλία" 13/3/2021
Μία ανάγνωση της ποίησης του Κώστα Λάνταβου [ Κώστας Λάνταβος, Καλημέρα ]Περιοδικό "Εμβόλιμον" τχ.91Δεκέμβριος 2020
«Έρημη Χώρα» ή «Άγονη γη»; [ Thomas Stearns Eliot, Η άγονη γη ]"The Athens Review of Books" τχ.122Νοέμβριος 2020
«Άγονη γη» ή «Έρημη Χώρα»;[ Thomas Stearns Eliot, Η άγονη γη ]"The Athens Review of Books" τχ.120Σεπτέμβριος 2020
Με τον τρόπο του Γιώργου Χρονά[ Γιώργος Χρονάς, Τα ποιήματα 1973-2008 ]Περιοδικό "Καρυοθραύστις" τχ.2Σεπτέμβριος 2019
Ένας υπερβατικά ερωτικός ποιητής[ Σταύρος Ζουμπουλάκης, Αρχή σοφίας και κατακόκκινα όνειρα ]"The Athens Review of Books" τχ.99Οκτώβριος 2018
Η μουσική της ποίησης και η τάξη του κόσμου[ Αλεξάνδρα Σαμουήλ, Πάντα αριθμώ διετάξας ]"Το Βήμα"/ "Βιβλία" 23/9/2018
Ποίηση και βαρβαρότητα της εποχής[ Zbigniew Herbert, Τιμές στον μικρό θεό της ειρωνείας ]"The Athens Review of Books" τχ.88Οκτώβριος 2017
Η κυπριακή περιπέτεια του Ουμπέρτο Έκο[ Umberto Eco, Το όνομα του ρόδου ]"The Athens Review of Books" τχ.85Ιούνιος 2017
Η διπλή ποίηση του Κάλβου[ Ανδρέας Κάλβος, Ανδρέας Κάλβος, Έργα ]"Το Βήμα"/ "Βιβλία" 6/11/2016
Μια ρωμαλέα ποιητική φωνή[ Αθηνά Βογιατζόγλου, Ποίηση και πολεμική ]"Το Βήμα"/ "Βιβλία" 26/6/2016
Επιστρέφοντας στην κριτική[ Νίκος Λάζαρης, Η αιχμή του δόρατος ]"The Athens Review of Books" τχ.72Απρίλιος 2016
Και πάλι οι Προσωλομικοί[ Γιώργος Ανδρειωμένος, Η "Μασσαλιώτιδα" στα Επτάνησα ]"Το Βήμα"/ "Βιβλία" 20/3/2016
Ο «αντιποιητικός» 18ος αιώνας[ Γιώργος Ανδρειωμένος, Η "Μασσαλιώτιδα" στα Επτάνησα ]"Το Βήμα"/ "Βιβλία" 6/3/2016
Συνομιλώντας με τον Διόνυσο[ Μαντώ Μαλάμου, Τα προσωπεία του Διονύσου ]"Το Βήμα"/ "Βιβλία" 25/10/2015
Ρώμος Φιλύρας: Αναζητώντας το άυλο φως[ Ρώμος Φιλύρας, Ποιήματα ]"The Athens Review of Books" τχ.65Σεπτέμβριος 2015
Ανδρέας Κάλβος: Αν ήμουν πλούσιος, αν δυνατός εις το σώμα[ Ανδρέας Κάλβος, Αλληλογραφία 1813-1818 ]"Το Βήμα"/ "Βιβλία" 15/2/2015
Ο Κάλβος εκ νέου[ Μιχαήλ Πασχάλης, Ξαναδιαβάζοντας τον Κάλβο ]"Το Βήμα"/ "Βιβλία" 15/6/2014
Λογοτεχνική κριτική σε δύσκολους καιρούς[ Νόρα Αναγνωστάκη, Διαδρομή: δοκίμια κριτικής 1960-1995 ]"Το Βήμα"/ "Βιβλία" 12/1/2014
Mια λογοτεχνία στο τετράγωνο. Σημειώσεις για τη γραφή του Χόρχε Λουίς Μπόρχες[ Jorge Luis Borges, Άπαντα τα πεζά [Ι] ]"The Athens Review of Books" τχ.47Ιανουάριος 2014
«Παρανοϊκή κριτική»[ Μαρία Δεληβοριά, Διονυσίου Σολωμού "Η γυναίκα της Ζάκυθος", έχθρισσα θανάσιμη του έθνους ]"Το Βήμα" 22/12/2013
Το χρονολόγιο ως βιογραφία[ Δημήτρης Δασκαλόπουλος, Ο βίος και το έργο του Κ. Π. Καβάφη ]"The Athens Review of Books" τχ.45Νοέμβριος 2013
Ο Τ. Κ. Παπατσώνης και η πρωτοποριακότητα Οι περιπέτειες της πρόσληψης ενός αιρετικού[ Τάκης Κ. Παπατσώνης, Εκλογή Α. Ursa Minor. Εκλογή Β ]"The Athens Review of Books" τχ.41Ιούνιος 2013
Πίσω στον συγγραφέα[ Tzvetan Todorov, Η λογοτεχνία σε κίνδυνο ]"Το Βήμα" 4/5/2013
Κική Δημουλά: Η ειρωνική μεταφορά[ Κική Δημουλά, Ποιήματα ]Περιοδικό "Εντευκτήριο" τχ.101Απρίλιος-Ιούνιος 2013
Για τον Βασίλη Βασιλικό[ Βασίλης Βασιλικός, Θύματα ειρήνης ]Περιοδικό "Εντευκτήριο" τχ.99Νοέμβριος-Δεκέμβριος 2012
Άσιλα, όντως, ιν ντηντ[ Μίμης Σουλιώτης, Κύπρον, ιν ντηντ ]Περιοδικό "Νέα Εστία" τχ.1852Φεβρουάριος-Μάρτιος 2012
Κρίνοντας τη μετανεωτερικότητα[ Γιώργος Αριστηνός, Τοξικά απόβλητα ]"The Athens Review of Books" τχ.22Οκτώβριος 2011
Ανάμεσα σε δύο πατρίδες[ Δημήτρης Δ. Αρβανιτάκης, Στον δρόμο για τις πατρίδες ]"Το Βήμα" 16/1/2011
Criticus gloriosus[ Ανδρέας Κάλβος, Ωδαί ]Περιοδικό "Νέα Εστία" τχ.1837Οκτώβριος 2010
Ένα βιβλίο συγκριτικής φιλολογίας[ Ελένη Πολίτου - Μαρμαρινού, Συγκριτική φιλολογία ]Περιοδικό "Νέα Εστία" τχ.1835Ιούλιος-Αύγουστος 2010
Ερασιτεχνισμός και κριτική[ Ανδρέας Κάλβος, Ωδαί ]"Το Βήμα" 3/4/2010
Ένας ορθοπολιτικός μύθος[ Νάσος Βαγενάς, Η παραμόρφωση του Καρυωτάκη ]"Το Βήμα" 21/2/2010
Η ξενότητα προς τον Ανδρέα Κάλβο[ Ανδρέας Κάλβος, Ωδαί ]"Η Καθημερινή" 26/1/2010
Δεινοπαθήματα του Κάλβου[ Ανδρέας Κάλβος, Ωδαί ]"Το Βήμα" 25/10/2009
Ένας λοξός συγγραφέας[ Σάββας Παύλου, Γραμμή Λευκωσία - Αθήνα ]Περιοδικό "Νέα Εστία" τχ.1814Σεπτέμβριος 2008