ΤΙΤΛΟΣ

Ο αρχαίος Έλλην ήταν ωραίος, αθλητικός, με νουν και σώμα υγιές· ο διαχρονικός Έλληνας είναι ωραίος σαν Έλληνας, σαν τον Οδυσσέα Ανδρούτσο, τον Αθανάσιο Διάκο, σαν τον Σίμωνα Μπολιβάρ· Ο Νεοέλληνας πώς είναι; Σαν τον Θανάση Βέγγο: σκονισμένος. Ο ρόλος του Βέγγου ερμηνεύεται σε σχέση με την ανάγκη που πέρασε τον Θανάση από τη γη στην οθόνη κι εκεί τον καθιέρωσε: την ανάγκη του κόσμου να έχει απέναντί του έναν δίμορφο Θανάση. Τον ρεαλιστικό φουκαρά, μα και τον άλλο, τον υπερρεαλιστή, τον εκδικητή της πολύπαθης περιπλάνησής του. Ανάγκη τυφλή όπως αυτή που γέννησε, έπειτα από αιώνες, τον Θανάση τον Νεοέλληνα. Πάντως, ο Βέγγος είναι δημιούργημα μιας τέτοιας ανάγκης και, κατά συνέπεια, επαναφέρει και διακωμωδεί τα τραγικά συμβάντα της φυλής. Εύκολα μπορεί στην μυθοπλασία των ταινιών του να ξεχωρίσει το καλό από το κακό (κύριο χαρακτηριστικό στον χαρακτήρα του Θανάση), σύμφωνα με την παραδοσιακή ηθική, μα η παραπέρα εξέλιξη του μύθου δεν αφήνει περιθώρια συνθέσεων, παράθυρα λύσεων. Μόνη λύση η υπέρβαση με το σύστημα των δικών του αυτοματικών λειτουργιών ή ακολουθώντας ενστικτωδώς τα τυχαία συμβάντα που διέπονται από βουλές άγνωστων θεών.